Dördüncü duvar; kökünün tiyatroya dayandığı kurgu ve gerçeği ayırt eden bir terimdir. Seyircinin olduğu yerin önünde bulunduğu hayal edilir. Kullanıldığı filmlerde hikayenin gerçekmiş gibi yansıtılmasını, dünyadan kopuk kendi içinde bir dünya yarattığını anlatmasına yardımcı olur. Dördüncü duvarın kullanılması oyuncu için zor bir dekordur. Hele ki ayna gibi sahnelerde oyuncu ona bakan gözleri hissetmeden traş olmak, yüz yıkamak zorundadır. Fakat bu dördüncü duvarın yıkıldığı bazı film örnekleri de vardır. Dördüncü duvarı kırmak post-modern sanat akımlarının kullandığı tekniklerdendir. Bu teknik; seyirciye anlatılan her şeyin bir kurgudan ibaret olduğunu gösterir. Öyle ki seyirciyle film arasında doğrudan bir ilişki kurulur ve seyirci bir şekilde filmin dünyasının içine çekilir.

Dördüncü duvar seyirci tarafından yıkılmadan fark edilmez. İzleyici o dünyaya odaklandığında bu duvarı görmezden gelir ve ancak oyuncuyla göz kontağı kurabildiğinde yani o duvar yıkıldığında duvarın varlığından haberdar olur ve gerçek dünyaya geri dönüp, düşsel dünyadan uzaklaşır. Hollywood sinemasında bu kırılma örnekleri oldukça azdır ve genellikle komedi filmlerinde bulunur.

Bu tekniği kullanan birkaç film ;

Kocan Kadar Konuş

Efsun karakterinin sürekli kameraya bakarak izleyiciyle konuştuğunu hatırlarsınız. Türk sinemasından güzel bir örnek olarak bu filmi listemize alabiliriz.

Siyah Kuğu

Psikolojik gerilim türünde olan bu film izleyiciyi öyle içine alıyor ki, seyirci karakterle göz göze geldiğinde ürperiyor.

Para Avcısı

Filmde hep bir şeyler anlatmak isteyen Jordan, kameraya bakıp izleyiciye orda olduklarını bildiğini hissettiriyor.

Aşkın 500 Günü

Bildiğimiz romantik-komedilerin çok dışında olan ve çeşitli teknikler kullanan film dördüncü duvarı kırarak kurguyu da bir anlığına yıkıyor.

Truman Show

Bu tekniğin en iyi kullanıldığı filmlerden biri belki de Jim Carrey’nin başrolünde oynadığı bu film. Truman, kendi gerçek dünyasının yalandan ibaret olduğunu fark etmesiyle seyircilerine ipuçları vermeye başlar ve filmde kendi izleyicileriyle mi yoksa bizlerle mi iletişim kurmaya çalıştığı belirsizdir.

 

Vimeo’da The Video Shop isimli sayfanın hazırladığı on yedi dakikalık bu videoda, dördüncü duvarı kıran tam dört yüz filmden kesitler görüyoruz. Sadece göz kontağı kurularak değil sinemanın ne kadar özgün bir şekilde çok farklı ve çeşitli anlatım yöntemleriyle de bu tekniği kullandığını bize gösteriyor.

https://vimeo.com/129072973

• art
• artmanik
• dördüncü duvar
• hollywood
• kocan kadar konuş
• movie
• movie stars
• öne çıkanlar
• sinema
• siyah kuğu
• tiyatro
• truman show